U bent hier:

De INCI-ingrediëntenlijst: eeuwige bron van verzinselen over cosmetica

 

De lijst met ingrediënten die bij wet verplicht op het etiket van cosmetica moet staan, geeft steeds vaker aanleiding tot uit de lucht gegrepen interpretaties en verkeerd begrip. De lijst wordt als voor de consument ingewikkeld en onbegrijpelijk bestempeld omdat aan die lijst deugden, eigenschappen en informatieve waarde toegekend worden die zij niet bezit. Eigenlijk wordt van de lijst gevraagd wat zij niet kan geven, met extrapolaties uit onwetendheid tot gevolg. Wij zetten alles even op een rijtje…

Welke informatie verstrekt de INCI-lijst in werkelijkheid?

Belangrijkste opzet van de lijst is het aanmerken van de ingrediënten en mogelijke allergenen in het product, behalve indien deze in sporentoestand aanwezig zijn. Die aanmerking verschaft informatie over de aanwezigheid van een stof de consument, die deze dan desgevallend wegens een allergie of irritatie beter vermijdt. De consument die gevoelig is voor een stof, weet dan dat deze in een product aanwezig is en kan vervolgens een product kiezen dat deze stof niet bevat. Om die ingrediëntenlijst te kunnen gebruiken, moet de consument bij een dermatoloog of allergoloog gaan aankloppen om te weten welke stoffen hij moet vermijden. Op die manier kent de consument de INCI-naam van de te vermijden stof. Deze lijst is dus van groot belang voor het comfort en de veiligheid van bepaalde consumenten.

De taal die voor de opstelling van deze lijst gebruikt wordt, is een internationale norm die specifiek geldt voor de cosmeticasector (ook voor detergenten wordt hij gebruikt): de INCI-norm*. Deze normalisering van de namen van ingrediënten (stoffen of stoffenmengsels) staat borg voor een internationale identificatie. Overal te wereld voeren ingrediënten dezelfde INCI-benaming, waardoor deze geïdentificeerd kunnen worden wars van de taal van het etiket. Deze norm dient enkel ter identificatie en zegt niets over de eigenschappen van een chemische stof. Om stoffen te kwalificeren, gebruiken chemici de nomenclatuur met IUPAC-namen. Deze dient om de chemische elementen en stoffen op systematische wijze te herkennen en de belangrijkste eigenschappen ervan af te leiden. Anders dan wat kan blijken uit de hersenspinsels van bepaalde drukkingsgroepen, is het niet nodig om de INCI-norm te begrijpen, gewoonweg omdat er niets te begrijpen valt. In tegenstelling tot de IUPAC-norm geeft de INCI-norm geen beschrijving van stoffen, enkel de identificatie ervan.

De verzinselen die voortspruiten uit de ingrediëntenlijst

Het meest uit de lucht gegrepen verzinsel in verband met de INCI-ingrediëntenlijst is dat deze toxicologische informatie zou verstrekken. Volgens dit verzinsel maakt de aan- of afwezigheid van een stof een product al dan niet toxisch. Dat is de methode die apps als Yuka hanteren. Het betreft hier een aberratie op toxicologisch vlak. Om de toxicologie van een cosmetisch product te kennen, legt de regelgeving een risicoanalyse op. Deze risicoanalyse kijkt naar de kwaliteit van de ingrediënten, de blootstelling van de mens aan die ingrediënten, de ingrediëntenconcentraties, de interacties tussen ingrediënten, de gebruiksfrequentie en -omstandigheden, en nog veel meer zaken. De INCI-ingrediëntenlijst bevat die informatie gewoonweg niet. Punt. De extrapolatie die apps maken vanuit de INCI-formule is wetenschappelijk niet onderbouwd en komt neer op bedrieglijke informatie. Deze manier van denken is zonder meer bedrog, bedrog dat bouwt op de lichtgelovigheid van de consument.

De INCI-lijst verstrekt geen informatie over de aard van de ingrediënten. Zoals al eerder gezegd, kunnen de eigenschappen van een stof afgeleid worden uit de IUPAC-naam maar niet uit de INCI-identificatie, die op geen enkele systematische logica berust. Anderzijds verandert de INCI-naam niet afhankelijk van de herkomst of de aard van het ingrediënt. Eenzelfde stof – ongeacht of zij van fossiele herkomst is of afkomstig uit biomassa, of zij synthetisch is dan wel natuurlijk, of zij zuiver is dan wel onzuiverheden bevat – zal dezelfde INCI-benaming voeren. Denken dat men aan de hand van de INCI-ingrediëntenlijst kan bepalen of een product veganistisch is of niet, is een verzinsel.

De INCI-lijst bevat geen informatie inzake productkwaliteit. Het aantal ingrediënten zegt niets over de veiligheid van een product en evenmin over of het product al dan niet doeltreffend is. Enkel een hoogwaardige, evenwichtige en afdoende formulering verleent een cosmetisch product zijn waarde, ongeacht het aantal gebruikte ingrediënten. Eenvoud kan een deugd zijn maar zegt niets over de kwaliteit van het product. En aangezien de ingrediëntenlijst de ingrediënten niet kwalificeert en evenmin rekening houdt met de ingezette creativiteit en technologieën, kan zij ook niets zeggen over de prijs van een cosmetisch product. Sommige overijverige partijen willen immers graag een verband zien tussen de aangemerkte INCI-ingrediënten en de profilering van het cosmetisch product gemeten naar prijs en kwaliteit. Waarom hebben een « mass market » lippenstift en een luxelippenstift uit de selectieve distributie wel veel dezelfde INCI-ingrediënten maar een zo uiteenlopende prijs? Graag willen wij die vraag beantwoorden met een vergelijking uit de culinaire wereld. Een spaghetti bolognese in de snackbar op de hoek zal minder kosten dan een spaghetti bolognese in een Italiaans sterrenrestaurant. En toch zijn de ingrediënten dezelfde (in ieder geval hun INCI-identificatie, waren het ingrediënten van cosmetica geweest). Het is zo dat de aanduiding van de ingrediënten niets zegt over de herkomst van de mooie Italiaanse tomaten – ambachtelijk of industrieel? – over de rijpheid ervan, de kwaliteit, de smaak, de zuiverheid, het talent van de kok, de eigenheid van zijn recept, de magie van zijn restaurant, enz. Voor cosmetica geldt hetzelfde: de INCI-ingrediëntenlijst zegt niets over de kwaliteit van de formule, en evenmin iets over de kwaliteit van het eindproduct, de kostbaarheid ervan, het talent van de formuleerder, het imago van het merk, enz. Het is dan ook normaal dat twee lippenstiften, hoe uiteenlopend de prijs ook, heel wat INCI-identificatoren gemeenschappelijk hebben.

Stop met de uit de lucht gegrepen en angstaanjagende informatie

Laat het dus duidelijk zijn, de lijst met informatie in de INCI-norm heeft een heel beperkte functie: met name het identificeren op internationale schaal van de bestanddelen van een cosmetisch product, dit om redenen van veiligheid in verband met de persoonlijke huidgevoeligheid (allergie of irritatie). Geen enkele andere relevante informatie kan/mag uit deze norm afgeleid worden. Het is dus zeer betreurenswaardig om te zien hoeveel consumenten en belanghebbenden deze ingrediëntenlijst gaan interpreteren en dan informatie verspreiden die niet meer dan loutere hersenspinsels zijn. Het is voor de cosmetica-industrie en de overheid hoog tijd om de objectiviteit van de informatie die aan de consument verstrekt wordt, in een kader te gieten, ook de informatie die verstrekt wordt door derde betrokkenen (zoals de cosmetica-apps). De lopende herziening van de Richtlijn inzake oneerlijke handelspraktijken vormt hier een kans die wij moeten aangrijpen.

 

27/09/2022