6 : Gebreken van en problemen met voegen

De kosten van gebrekkige voegen in constructie lopen jaarlijks hoog op.

Er zijn vele oorzaken voor gebreken van voegen. Ze kunnen leiden tot verlies van de dichtingsfunctie en kunnen het mogelijk maken dat een constructie en de inhoud ervan worden beschadigd.
Bovendien zijn er esthetische gebreken wanneer de afdichting intact blijft maar het uitzicht van de kit of van de naastliggende oppervlakken niet voldoet. Een aantasting van de voorgevel van een gebouw als gevolg van veranderingen in het uitzicht van de kit of van vlekvorming kan leiden tot dure geschillen, vooral als het gaat om prestigieuze constructies.

Deze kit moet in ieder geval worden verwijderd en de voeg opnieuw afgedicht. De kosten voor kitrenovatie overschrijden bijna altijd de kosten van het oorspronkelijke werk. De kitfabrikant (indien vooraf voldoende geraadpleegd), de architecten, de betrokken vakman en alle betrokken partijen spelen hierin een cruciale rol. Zo zullen zij, dankzij hun ervaring, op mogelijke problemen kunnen anticiperen. Onjuiste voegontwerpen en een slordige constructie kunnen leiden tot voeggebreken.

Als potentiële gebreken worden geïdentificeerd voordat aan het afdichtingswerk wordt begonnen, kan er preventief worden opgetreden.
De specificatie van de substraten zijn zeer belangrijk voor de duurzaamheid van de hechting van de kitten in voegen. Tijdens hun levensduur worden kitten onderworpen aan mechanische belasting, chemische blootstelling, en weersinvloeden.

Oorzaken van voeggebreken

Gebreken in afgedichte voegen worden ingedeeld in twee algemene categorieën:

1. Mechanisch gebrek (leidt tot verlies van de afdichtingsfunctie):

verlies van adhesie (hechting van de kit op het substraat).
verlies van cohesie (scheuren in de massa).
afscheuren van het substraat (kit blijft intact).
Soms bevindt het gebrek zich zeer dicht bij de voegflank, waarbij slechts een zeer dunne laag kit overblijft op het substraat. Dit wordt dunne-laag cohesiebreuk genoemd.

2. Esthetisch gebrek:

slechte uitvoering (mixen, maskeren, spuiten, afwerken, …).
oppervlaktebeschadiging (barsten, verkleuren, chemische aantasting, ...).
vlekken op aangrenzende substraten.

Een algemene regel is dat esthetische gebreken alleen belangrijk zijn bij goed zichtbare voegen, op openbare plaatsen.
De beschadiging van het kitoppervlak kan echter ook gepaard gaan met een verandering in de eigenschappen van de kit en kan zodoende wijzen op een nakend mechanisch gebrek.
Er zijn vele factoren die deze twee algemene types gebreken veroorzaken. Zij kunnen te maken hebben met het ontwerp van de voeg, de voorbereiding van de voeg of het aanbrengen van de kit.

De voornaamste factoren, zowel mechanische als esthetische, die een invloed hebben op de duurzaamheid van een afgedichte voeg, zijn:

De keuze van het afdichtingssysteem (kit, primer)
Compatibiliteit van de kit met aangrenzende materialen
Incompatibele kittypes
Niet-correcte voorbereiding van het oppervlak.

Vele nationale en internationale standaarden testen de duurzaamheid op de lange termijn niet. Daarom moet u voor een kit kiezen die voldoet aan devereiste duurzaamheid op lange termijn
alsook aan de eisen qua beweging en hechting.

Het is essentieel dat alle partijen goed samenwerken in alle fasen van het bouwproject.
De architecten moeten zich bewust zijn van de beperkingen van kitten en moeten vermijden om voegen te ontwerpen die te smal of ontoegankelijk zijn.
Raadpleeg de kitfabrikanten in verband met de duurzaamheid van hun producten. Het wordt aangeraden dat bouwbedrijven een beroep doen op gekwalificeerde en ervaren kitters.
Kitfabrikanten zijn deskundigen op het vlak van deze aspecten van de bouw.
Zij weten veel af van het ontwerpen van voegen, van hechting, oppervlakvoorbereiding en het aanbrengen van kit. Zij kennen ook hun producten en de beperkingen ervan. Zij gaan verantwoord te werk bij het voorstellen van afdichtingssystemen. Maak gebruik van deze kennis.

Gebrekkige adhesie (hechting)
(4: OPPERVLAKTEVOORBEREIDING EN HECHTING ).

Oorzaak van gebrekkige cohesie	Hoe vermijden
Kitsysteem ongeschikt voor de voeg (de voeg zoals ontworpen of de voeg zoals later gemaakt). De kit had niet de juiste bewegings- capaciteit, alsook een doorscheurweerstand.	Zorg voor een kit met de juiste bewegingscapaciteit.
Kit met geringe duurzaamheid Bij het verouderen van de kit in de voeg nam zijn bewegingscapaciteit af, wat leidde tot interne spanning en scheuren. Het kitoppervlak verslechterde als gevolg van omgevingsinvloeden (warmte, UV-licht, water, chemicaliën), wat leidde tot de ontwikkeling van barsten en tot scheurvorming.	Vraag naar bewijzen van de duurzaamheid van de kit.
Diepte van kit niet conform	Respecteer de voegdimensies. Gebruik de standaardrichtlijn voor breedte diepteverhouding voor het type voeg. Plaats de rugvulling op de correcte diepte.
Driepuntshechting In een bewegende voeg heeft de kit zich aan de twee bewegende oppervlakken en aan een derde niet-bewegend oppervlak gehecht, wat leidt tot vervorming en spanning in de kit en uiteindelijk scheuren van de kit.	Gebruik een hechtbarriere om driepunthechting te vermijden. Indien van toepassing, gebruik rugvulling die zich niet hecht aan de kit.

Gebrekkige cohesie (scheurvorming van de kit)

Oorzaak van gebrekkige cohesie	Hoe vermijden
Kitsysteem ongeschikt voor de voeg (de voeg zoals ontworpen of de voeg zoals later gemaakt). De kit had niet de juiste bewegings- capaciteit, alsook een doorscheurweerstand.	Zorg voor een kit met de juiste bewegingscapaciteit.
Kit met geringe duurzaamheid Bij het verouderen van de kit in de voeg nam zijn bewegingscapaciteit af, wat leidde tot interne spanning en scheuren. Het kitoppervlak verslechterde als gevolg van omgevingsinvloeden (warmte, UV-licht, water, chemicaliën), wat leidde tot de ontwikkeling van barsten en tot scheurvorming.	Vraag naar bewijzen van de duurzaamheid van de kit.
Diepte van kit niet conform	Respecteer de voegdimensies. Gebruik de standaardrichtlijn voor breedte-diepteverhouding voor het type voeg. Plaats de rugvulling op de correcte diepte.
Driepuntshechting In een bewegende voeg heeft de kit zich aan de twee bewegende oppervlakken en aan een derde niet-bewegend oppervlak gehecht, wat leidt tot vervorming en spanning in de kit en uiteindelijk scheuren van de kit.	Gebruik een hechtbarriere om driepunthechting te vermijden. Indien van toepassing, gebruik rugvulling die zich niet hecht aan de kit.

Esthetisch gebrek: geleidelijke visuele veroudering, kwaliteitsverlies van het kitoppervlak

Probleem en Oorzaak	Hoe vermijden
Verkleuring Onder invloed van het weer (UV-licht, regen) verandert de kleur van de kit, vervaging of verkrijting.	Wanneer het uiterlijk aspect van de kit belangrijk is, vraag aan uw fabrikant in welke mate uw kit kleurstabiel is.
Barsten in het oppervlak Kit met een geringe duurzaamheid gebruikt. Onder invloed van het weer (UVlicht, warmte, regen) of andere omgevingsfactoren (water, chemicaliën, ozon) verhardt het oppervlak en gaat het door de bewegingen van de voeg barsten (scheuren); Kit is overschilderd. Een flexibele kit die wordt overschilderd met een minder flexibele coating veroorzaakt barsten na beweging van de voeg.	Vraag naar bewijzen van de duurzaamheid van de kit aan de hand van voorgeschiedenis of laboratoriumproeven. Vraag advies aan de kitfabrikant over overschilderbaarheid.
Vervorming Het oppervlak van de kit is niet vlak meer maar vertoont vervormingen (vouwen, blazen, putten). De kit werd belast voordat deze volledig uitgehard was. Sommige kitten vervormen permanent tijdens belasting.	Voor smalle, snel bewegende voegen, kies een kit die snel uithardt.
Vastzetting van vuil Een lange kleefvrijtijd, alsook met de lucht aangevoerd stof/zand.	Vraag de kitleverancier naar de kleefvrijtijd, vooral bij een lage omgevingstemperatuur of een geringe relatieve vochtigheid.
Schimmel In vochtige omgevingen (aan het weer blootgestelde oppervlakken, badkamers, enz.) kan schimmelgroei ontstaan aan het oppervlak van de kit en zich rechtstreeks voeden op de kit of op verontreiniging op het oppervlak van de kit (bv. zeep, vuil). Onaangepaste kit voor vochtige omgeving gebruikt.	Voor vochtige omgevingen, wanneer het esthetisch aspect van de kit belangrijk is, vraag advies aan de kitfabrikant. NB: Voor langdurige bescherming tegen schimmelgroei moet een aangepast en regelmatig reinigingsschema worden toegepast.

Probleem en Oorzaak	Hoe vermijden
Resten van primer op voegoppervlakken. Primer niet netjes aangebracht.	Meer zorg besteden aan het werk met de borstel. Bij voorkeur maskeertape gebruiken.
Kitresten op voegoppervlakken. Slecht gespoten of slecht afgewerkt.	Meer zorg besteden aan het spuiten met het pistool en aan de afwerking. Bij voorkeur maskeertape gebruiken.
Onaanvaardbare oppervlakteafwerking op kit. Weinig vakkundige afwerking of helemaal geen afwerking.	Aangepaste opleiding.
Herstelwerk met kit van een andere kleur/ nuance.	Aangepaste bouwplaatsprocedures volgen en controles uitvoeren.

RAADPLEEG DE FABRIKANT/LEVERANCIER VAN DE KIT OM ZEKER TE ZIJN DAT DE GEKOZEN KIT GESCHIKT IS OM GEBREKEN MET VLEKVORMING TE VERMIJDEN

Probleem en Oorzaak	Hoe vermijden
Donkere strook langs weerskanten van de voeg. Een specifiek probleem bij natuursteen en andere poreuze ondergronden. Deze strook kan nog donkerder worden door blootstelling aan weersomstandigheden of door het vastzetten van vuil. In zeldzame gevallen kunnen de vlekken vervagen bij blootstelling aan de elementen. Migratie van bestanddelen van de kit naar het materiaal van de ondergrond (en daarna naar het oppervlak).	Raadpleeg de kitfabrikant vooraf.
Oppervlakteverontreiniging langs weerskanten van de voeg. Dit gelijkt op het bovenstaande, maar is opvallender op nietporeuze ondergronden. Migratie van de bestanddelen van de kit naar de oppervlakken van de voeg. De verontreiniging over de hele lengte van de voeg kan donkerder worden en zal gemakkelijk vuil opnemen. Daardoor kan ze ook anders bevochtigd worden door regenwater. De regen zal op het verontreinigde oppervlak druppels vormen, maar zal op het niet verontreinigde oppervlak voor veel vocht zorgen.	Vraag naar de voorgeschiedenis van de opgegeven kit en het specifieke ondergrondmateriaal. Vertrouw niet op vlekkentesten op korte termijn.
Bestanddeel uit de kit uitgeloogd door regenwater. Dit komt voornamelijk tot uiting als oppervlaktevlekken onder en langs horizontale voegen. (NB: soms is dit type vlekken het gevolg van het uitlopen van uitslag van het beton of de natuursteen en wordt dan onterecht aan de kit geweten).	Vraag naar de voorgeschiedenis van de gespecificeerde kit en de specifieke ondergrond. Vertrouw niet op vlekkentesten op korte termijn.

6 : Gebreken van en problemen met voegen

Oorzaken van voeggebreken

Lijmen & mastieken voor professionele gebruikers